Dzisiaj poruszam temat, który może nie towarzyszy nam na co dzień, tak jak zagadnienia z zakresu praw konsumenta, jednak uważam, że jest bardzo istotny. Chodzi o zmianę imienia i nazwiska.
Jakie są przesłanki dokonania takiej zmiany, jak wygląda procedura administracyjna z tym związana oraz wreszcie jakie to ma dla nas i naszego otoczenia skutki. Wszystko to postaram się omówić w dzisiejszym artykule.
Spis treści:
Podstawa prawna oraz rozumienie pojęcia zmiany imienia i nazwiska
Kwestię zmiany imienia i nazwiska reguluje Ustawa z dnia 17 października 2008 roku. Zawiera ona regulacje dotyczące między innymi przesłanek ubiegania się o zmianę, zawartości wniosku oraz organów właściwe do ich rozpatrzenia.
Kwestią najistotniejszą jest oczywiście to, jak Ustawa rozumie zmianę imienia i nazwiska.
W przypadku imienia regulacja pozwala na bardzo szeroki zakres zmian. Art. 3 pkt. 1 zezwala na zastąpienie imienia innym wybranym imieniem, zastąpieniu noszonych dwóch imion jednym i odwrotnie, dodanie drugiego imienia, zmianę kolejności imion, oraz co równie istotne, zmianę pisowni imienia, chodzi tu przede wszystkim o możliwość jego spolszczenia, (np. Max na Maks, Bohdan na Bogdan).
W odniesieniu do nazwiska jego zmianę rozumie się jako całkowitą jego zmianę na inne, modyfikację jego pisowni (analogicznie do imienia) oraz zmianę ze względu na formę właściwą dla rodzaju męskiego i żeńskiego. Po dokonaniu zmiany można mieć co najwyżej dwa imiona oraz dwuczłonowe nazwisko.
Zmiana imienia i nazwiska – warunki
Ustawa, w jej art. 4 jasno formułuje przesłanki do ubiegania się przez nas o zmianę imienia bądź nazwiska. Chodzi tutaj o przypadki, kiedy imię bądź nazwisko jest dla osoby je noszące obraźliwe, ośmieszające, czy jak enigmatycznie wyraża się nasz ustawodawca „nie licuje z godnością człowieka”, imię lub nazwisko było bezprawnie zmienione lub od dłuższego czasu używamy innego niż oficjalne imienia, lub nazwiska, czy wreszcie chcemy zmienić je na te, które przysługują nam z tytułu drugiego obywatelstwa.
Zmiana nazwiska może dotyczyć zarówno tego aktualnie przez nas noszonego, jak i rodowego. Jeśli zmiana nazwiska dotyczy tego, które przyjęliśmy po zawarciu małżeństwa, jej skutki rozciągają się na nazwisko rodowe jedynie, gdy wyraźnie tego zażądamy.
Co warte odnotowania, Ustawa przewiduje zakaz zmiany nazwiska, kiedy chcemy przyjąć nazwisko postaci historycznej, wsławionej w historii kultury, sztuki, nauki, działalności politycznej, społecznej czy wojskowej, chyba że wnosząc o zmianę na takie nazwisko, jesteśmy w stanie udowodnić, że członkowie naszej rodziny noszą już takie nazwisko. W praktyce oznacza to tyle, że istnieją raczej małe szanse na to, abyśmy legalnie zmienili swoje nazwiska na Piłsudski, czy Curie – Skłodowska.
Wniosek o zmianę imienia i nazwiska
Wniosek o zmianę nazwiska lub imienia składa się do kierownika urzędu stanu cywilnego właściwego dla naszego miejsca zamieszkania, którym co do zasady jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W przypadku naszego zamieszkania poza granicami kraju, możemy właściwy wniosek złożyć do polskiego konsula.
Wniosek, zgodnie z art. 11 Ustawy oprócz naszych danych osobowych łącznie z numerem PESEL oraz określenia sposobu zmiany imienia lub nazwiska, winien zawierać wskazanie miejsca sporządzenia aktu (kierownika USC właściwego dla tego miejsca) urodzenia, aktu małżeństwa, a także aktów urodzenia małoletnich dzieci, jeżeli zmiana nazwiska ma się rozciągać także na nie. Powinniśmy także zapewnić, że w tej samej sprawie nie składaliśmy wniosku do kierownika innego urzędu oraz że nie uzyskaliśmy odpowiedzi odmownej.
Zdecydowanie najważniejszą częścią wniosku jest uzasadnienie naszego żądania. Przepisy nie regulują żadnych warunków, których spełnienie obliguje kierownika USC do wydania pozytywnej dla nas decyzji. Ma ona charakter uznaniowy. Trudno jednak wyobrazić sobie takie sztywnie określone przesłanki. Liczba powodów, dla których chcielibyśmy zmienić swoje imię lub nazwisko, jest z pewnością duża. Typowymi uzasadnieniami są jednakże chęć zmiany nazwiska uznawanego za obraźliwe lub ośmieszające, lub przyjęcie nazwiska dalszej rodziny, z którą odczuwany jest silny związek emocjonalny.
Odwołania od decyzji kierownika USC wnosimy do właściwego miejscowo wojewody.
Skutki zmiany imienia i nazwiska
Decyzja dotycząca zmiany imienia i nazwiska ma natychmiastową wykonalność, nie można wydać jej pod warunkiem albo z odroczeniem skutku. Zmiana nazwiska obojga rodziców ma wpływ na nazwiska małoletnich dzieci oraz dzieci, które zrodzą się z ich małżeństwa. Zmiana nazwiska lub nazwiska rodowego jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci i dzieci pochodzące z tych samych rodziców.
Z tego też powodu konieczne jest wyrażenie drugiego rodzica dziecka, o ile ma on pełnię praw rodzicielskich oraz pełną zdolność do czynności prawnych, na zmianę imienia i nazwiska drugiego rodzica. W przypadku jej braku o możności złożenia wniosku decyduje sąd opiekuńczy. Jeżeli dziecko ma powyżej 13 lat, także musi wyrazić przed kierownikiem USC zgodę na zmianę swojego nazwiska w taki sposób.
Podsumowując, jeżeli mamy dobry powód, aby ubiegać się o zmianę naszego imienia i nazwiska, warto wszcząć w tej sprawie postępowanie administracyjne. Sam wniosek jest bowiem stosunkowo prosty do wypełnienia, nie wymaga się nawet obecnie dołączania do niego dokumentów, a tylko wskazania, np. miejsca sporządzenia naszego aktu urodzenia, najważniejsza dla powodzenia sprawy jest tylko i aż nasza argumentacja.
Podobne tematy:
