Terminy w postępowaniu cywilnym [PORADNIK]

Zgodnie ze słownikową definicją „terminem” jest czas określony na wykonanie jakiegoś działania. Terminy w postępowaniu cywilnym możemy podzielić, biorąc za kryterium adresata przepisu normującego dokonanie danej czynności w określonym czasie na: terminy dotyczące sądu oraz terminy wiążące strony i innych uczestników postępowania.

Te terminy w postępowaniu cywilnym musisz znać

W następnej kolejności możemy podzielić terminy na sądowe i ustawowe. Terminy sądowe powstają w wyniku nadanej sądowi przez daną normę kompetencji do jego oznaczenia. Sąd wyznacza postanowieniem bądź zarządzeniem czas na wykonanie danej czynności. Zawsze powyższa kompetencja musi wynikać wprost z ustawy, natomiast może ona wprowadzać pewnie ograniczenia, które niwelują pełną swobodę sądu w wyznaczaniu terminu. Na przykład:

zgodnie z art. 733 k.p.c. sąd udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania rozpoznawczego, wyznacza termin na wniesienie pisma wszczynającego postępowanie jednak nie może być on dłuższy niż dwa tygodnie.

Termin ustawowy wynika wprost z ustawy i sąd nie posiada kompetencji do ich wyznaczania. Warto podkreślić, iż terminy wniesienia środka zaskarżenia zawsze są terminami ustawowymi. Na przykład:

przepis art. 344 k.p.c. mówi, że pozwany może wnieść sprzeciw od wyroku zaocznego w terminie 2 tygodni od doręczenia mu wyroku.

Można jeszcze spotkać się z podziałem na terminy prekluzyjne i zawite. Istnieją poglądy wskazujące na niemal tożsame traktowanie obu pojęć oraz poglądy wskazujące na istotną różnicę zachodzącą pomiędzy obiema grupami terminów.

Wspólna istota obu pojęć sprowadza się do konkluzji, iż są o terminy nieprzekraczalne, a zatem jeżeli czynność zostanie dokonana po upływie wyznaczonego czasu (ustawowo bądź postanowieniem sądowym) jest bezskuteczna. Powyższe odnosi się zarówno do czynności będących obowiązkami, jak i uprawnieniami dla strony.

Niektórzy, podkreślając różnicę zachodzącą pomiędzy terminami zawitymi i prekluzyjnymi, wskazują, iż termin zawity może zostać przywrócony przy spełnieniu określonych warunków (np. wykazanie braku winy w uchybieniu), z kolei w przypadku terminów prekluzyjnych taka możliwość nie istnieje, a zatem strona bądź uczestnik nie może skutecznie wnieść o przywrócenie danego terminu.

Pozostałe terminy w postępowaniu cywilnym

Obok ww. grup można jeszcze wskazać terminy umowne, powstałe w wyniku zawartej pomiędzy stronami lub uczestnikami umowy, z treści której wynika klauzula określająca ramy czasowe. Ostatnią kategorią terminów, są terminy instrukcyjne, należące do grupy terminów adresowanych wyłącznie do sądu. Ich rola sprowadza się do osiągnięcia płynności, sprawności postępowania w ramach czynności dokonywanych przez sąd, natomiast ich niedochowanie nie rodzi konsekwencji w postaci bezskuteczności czynności.

Wprawdzie niezachowanie terminu nie rodzi ujemnych konsekwencji procesowych w postaci sankcji, natomiast może stać się podstawą dla odpowiedzialności odszkodowawczej skarbu państwa powstałej w wyniku niezgodnego z prawem zachowania funkcjonariusza – tak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 października 2007 roku II CSK 247/07.

Podobne tematy: Spółka cywilna – wzór pisma

Wpis pochodzi z kategorii: