Oszustwo internetowe – konsekwencje prawne które MUSISZ znać!

Dziś o tym, czym jest oszustwo internetowe i jakie grożą za to konsekwencje. Trudno jest wyobrazić sobie funkcjonowanie we współczesnym świecie bez korzystania z możliwości, jakie oferuje nam sieć Internet. Jedną z wielu dziedzin, na które ogromny wpływ ma ta najnowocześniejsza forma wymiany informacji, jest z pewnością handel. Z roku na rok zwiększa się liczba umów sprzedaży dokonywanych, jak określa to ustawodawca, za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość.

Niestety, korzystając z wygody przeglądania tysięcy ofert sprzedaży różnorodnych produktów bez konieczności wychodzenia z domu, możemy natrafić na oszustów. Problem oszustwa internetowego jest bowiem tematem dzisiejszego artykułu.

Oszustwo internetowe – konsekwencje

Oszuści pozornie oferując nam sprzedaż towaru, działają podstępnie, mając na celu niekorzystne rozporządzenie przez nas mieniem, w wyniku działania przez nas pod wpływem błędu, czyli realizują przesłanki określone w art. 286 § 1 Kodeksu karnego.

W sytuacji, gdy zamawiamy towar, dokonując przy tym adekwatnego przelewu na podany numer konta bankowego, a sprzedawca nie wywiązuje się ze złożonych obietnic, nie można się z nim skontaktować, a jego ogłoszenie znika z portalu aukcyjnego, można założyć, że mamy do czynienia z dokonanym na naszą szkodę przestępstwem, a nie sprawą cywilną o niewłaściwe wykonanie zobowiązania.

Mówiąc najprościej, zamiar dokonania oszustwa należy udowodnić tak, aby nie było wątpliwości, że osoba oferująca sprzedanie nam rzeczy, już w momencie zamieszczania stosownego ogłoszenia nie miała zamiaru wywiązać się z umowy, a jedynie bezprawnie przywłaszczyć sobie naszą zapłatę.

Co do zasady, za przestępstwo oszustwa, określanego też jako wyłudzenie, grozi kara od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, zaś w przypadku mniejszej wagi (w praktyce miernikiem tejże wagi jest wartość przywłaszczonego przez sprawcę mienia, czyli pieniędzy, jakie zapłaciliśmy za nieistniejący towar) kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Co istotne sąd może zobowiązać skazanego do naprawy szkody, jaką wyrządził swoim działaniem, czyli po prostu zwrot przywłaszczonych pieniędzy.

Gdzie zgłosić oszustwo internetowe?

Chociaż przestępstwo oszustwa internetowego co do zasady jest ścigane z urzędu (inaczej jest w przypadku jego dokonania na szkodę osoby najbliższej dla sprawcy), powinniśmy zgłosić na najbliższej dla naszego miejsca zamieszkania (niekoniecznie zameldowania) komendzie lub posterunku Policji wniosek o ściganie sprawcy oszustwa internetowego, obejmującego też co oczywiste wniosek o ukaranie i zobowiązanie do naprawienia szkody.

Przy zgłoszeniu zostaniemy pouczeni o odpowiedzialności karnej za składanie zawiadomienia o nieistniejącym przestępstwie oraz za składanie fałszywych zeznań, oraz o naszych prawach jako świadków i pokrzywdzonych. Co ważne, warto zawiadamiać organa ścigania o każdym oszustwie, dokonanym nawet na niewielką kwotę.

Wynika to nie tylko z tego, że przy oszustwie nie obowiązują progi wartości przedmiotu przestępstwa, jak przy kradzieży, rozgraniczające przestępstwo od wykroczenia, ale także stąd, że nawet w wypadku nieodnalezienia sprawcy i umorzenia dochodzenia, może ono być wznowione zawsze, gdy odkryte zostaną nowe dla sprawy okoliczności. Nasze działanie może pomóc we właściwym ukaraniu przestępcy, nawet po dłuższym czasie.

Wspominam o tym także dlatego, że nawet policjanci stwierdzają, że niejednokrotnie łatwiej uniknąć oszustwa internetowego poprzez nieodpowiadanie na podejrzanie korzystne ogłoszenia, albo sprawdzanie opinii o sprzedającym (na portalach aukcyjnych, gdzie istnieje taka możliwość) niż ujęcie sprawcy oszustwa. Wynika to z wielu przyczyn.

Po pierwsze oszuści najczęściej wybierają portale o niskich albo żadnych wymogach dla ogłoszeniodawców począwszy od opłaty za dodanie oferty po podanie podstawowych danych osobowych lub nawet tworzą własne strony, udające witryny sklepów internetowych, z przekonującymi zdjęciami produktów, które w rzeczywistości nie istnieją.

Zwykle oprócz adresu mailowego i nr telefonu (zwykle na kartę), nie podają oni żadnych innych danych identyfikujących. Występując jako osoby prywatne, nie muszą też rejestrować działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym lub Centralnej Ewidencji i Informacji Gospodarczej. Nieraz konto bankowe podane w ogłoszeniu lub korespondencji mailowej z ofiarą przestępstwa okazuje się założonym na tzw. słupa bądź na podstawie skradzionego dowodu osobistego.

Bardziej profesjonalni oszuści korzystają z pośredników oferujących internetowe systemy płatności przelewami, i to nr konta tych przedsiębiorców podają w ogłoszeniach. Ostatecznie, często okazuje się, że po prostu brakuje danych, żeby postępowanie przygotowawcze mogło zakończyć się sukcesem.

Co zrobić, aby nie paść ofiarą oszusta internetowego?

Z tych też powodów, naprawdę warto korzystać z portali oferujących system ocen sprzedających lub stron sklepów internetowych prowadzonych przez sprzedawców, którzy rzeczywiście prowadzą działalność gospodarczą, co można zweryfikować choćby poprzez nr NIP, wpisując go w wyszukiwarki na stronach Krajowego Rejestru Sądowego albo rejestru osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.

Pamiętaj, że każde oszustwo internetowe jest przez przestępców przemyślane bardzo skrupulatnie, krok po kroku – dlatego zawsze bądz czujny i nie daj nabrać się na sztuczki, jakie stosują przebiegli przestępcy!