Stwierdzenie nabycia spadku, czyli ustalenie, kto i w jakim stosunku odziedziczy pozostawiony po zmarłym spadek. Stwierdzenie nabycia spadku następuje w postępowaniu prowadzonym w trybie nieprocesowym.
Spis treści:
Postępowanie w sprawie stwierdzenia nabycia spadku
Uczestnikami tego postępowania powinny być wszystkie osoby mogące wchodzić w rachubę zarówno jako spadkobiercy ustawowi, jak i testamentowi. Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku inicjowane jest na wniosek, tzn. że osoba mająca interes prawny, zazwyczaj spadkobierca, składa do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po konkretnej osobie zmarłej.
Po rozpoczęciu tego postępowania sąd bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności sprawdza, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia. Sąd spadku wzywa na rozprawę wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Po przeprowadzeniu rozprawy wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
W postępowaniu tym wymienieni są wszyscy spadkobiercy, którzy nabyli spadek, oraz wysokość przypadających im udziałów. Obok postępowania przed sądem w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku istnieje możliwość postępowania przed notariuszem. Co do zasady notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego.
Akt poświadczenia dziedziczenia
Akt poświadczenia dziedziczenia może zostać sporządzony, gdy spadkobiercy złożą zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Poświadczenie dziedziczenia można więc uzyskać jedynie w niespornych, bezkonfliktowych sytuacjach. Natomiast, gdy w kręgu spadkobierców występują jakieś konflikty, bardziej odpowiednią drogą jest sądowe stwierdzenie nabycia spadku.
Nabycie spadku – podsumowanie
Ogólnie rzecz ujmując, dziedziczenie następuje z mocy prawa, tzn. samoistnie, czy to na podstawie testamentu, czy na podstawie przepisów ustawy. Zarówno sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku oraz notarialny akt poświadczenia dziedziczenia jedynie dokumentują fakt dziedziczenia. Są one jednak wymagane, aby w świetle prawa być uważanym za legalnego spadkobiercę po zmarłym, gdyż stanowią one m.in. dowód uprawnienia spadkobiercy.
Podobne tematy:
Mam pytanie. Co oznacza zdanie: “Sąd spadku wzywa na rozprawę wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.” Jeśli jestem jedynym spadkobiercą testamentowym ale ustawowo są też inne osoby. To czy sąd je wzywa mimo istnienia testamentu.Czy taka informacja jest wysyłana na ich adres zameldowania ?
Szanowny Panie,
sąd z urzędu wzywa na rozprawę wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Jak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 stycznia 1978 r. (sygn. akt: III CRN 336/77) “Według art. 669 k.p.c. na rozprawę poprzedzającą wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku sąd ma obowiązek wezwać osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Zaniechanie tego obowiązku w stosunku do tych spadkobierców ustawowych powoduje nieważność postępowania także wtedy, gdy w ostatecznym wyniku stwierdzenie nabycia spadku następuje na rzecz spadkobierców testamentowych, przy czym na nieważność z tej przyczyny może się powołać każda z osób wymienionych w powołanym przepisie”.
Z powyższego wynika, iż nawet w sytuacji, gdy jest Pan jedynym spadkobiercą (testamentowym) sąd ma obowiązek wezwać na rozprawę także innych (ustawowych) spadkobierców. Wynika to ponadto z dyspozycji art. 670 k.p.c., zgodnie z którą “Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia” oraz z treści art. 677 k.p.c., który stanowi, że “Sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazali uczestnicy. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów”.
Spadkobierca testamentowy, jako wnioskodawca stwierdzenia nabycia spadku może, zgodnie z art. 671 § 1 i 2 k.p.c. złożyć zapewnienie, iż istnieją albo nie istnieją osoby, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi, a także o istnieniu albo nieistnieniu testamentach spadkodawcy.
Jeżeli zapewnienie nie było złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie (art. 672 k.p.c.).
Z powyższych przepisów wynika, iż sąd zobligowany jest z urzędu zbadać, kto jest spadkobiercą, czego dokonuje m.in. poprzez wezwanie na rozprawę w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę zarówno jako spadkobiercy ustawowi, jak i testamentowi.
Z wyrazami szacunku,
Paweł Michałek
Witam
Chcialam zapytac jaka jest procedura od momentu rozprawy o nabycie spadku? Jestem na etapie kiedy otrzymalam wezwanie do sadu na rozprawe. Jestem jedyna osoba ktora moze odziedziczyc spadek ( w tym przypadku mieszkanie wlasnosciowe ). Osoby zwiazane ze sprawa zmarly badz wyslaly oswiadczenie do sadu ze nie chca roszczyc zadnych praw do spadku. Dodam ze sporzadzony byl testament w ktorym ja jestem spadkobierczynia. Co sie wydarzy na takiej rozprawie? Czy po bede znowu oczekiwania na jakies dokumenty? Czy juz automatycznie bede mogla miec prawa do mieszkania i rozpoczac procedure sprzedaży?
Z powazaniem
M
Szanowna Pani,
co do zasady, sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Przyjmując, iż byłaby Pani jedyną wezwaną osobą, a więc jedyną osobą mogącą wchodzić w rachubę jako spadkobierca, a także, że sąd nie miałby wątpliwości, co do autentyczności testamentu, już po pierwszej rozprawie mógłby wydać postanowienie o stwierdzenia nabycia spadku.
Po upływie 21 dni postanowienie z mocy prawa stanie się prawomocne (wliczając w to 7 dniowy termin na wystąpienie z wnioskiem o uzasadnienie oraz kolejnego 14 dniowego terminu na złożenie zażalenia na postanowienie).
Następnie należy wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie prawomocności tego postanowienia.
Dopiero posiadając postanowienie o nabyciu spadku wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności można zacząć kolejną procedurę, a mianowicie można wystąpić z wnioskiem o wpis zmiany w księdze wieczystej odziedziczonej nieruchomości. Wpis nowego właściciela w procedurze wieczystoksięgowej warunkuje możliwość prawnie skutecznego zbycia danej nieruchomości.
Jednakże, warto zaznaczyć, iż sprawa o stwierdzenie nabycia spadku może nie zakończyć się już po pierwszej rozprawie, gdyż jak sama Pani napisała “osoby związane ze sprawą zmarły”, co oznacza, iż na ich miejsce wchodzą ich spadkobiercy.
Z wyrazami szacunku,
Paweł Michałek